Ogólnopolski projekt pn. "Wychować człowieka mądrego. Wprowadzenie modelu pracy wychowawczej i resocjalizacyjnej z zastosowaniem metody tutoringu szkolnego jako profilaktyki pozytywnej problemów w polskiej szkole".
Realizacja – listopad 2016-grudzień 2018
Celem projektu jest wdrożenie modelu pracy zapobiegającej wykluczeniu społecznemu, poprzez wczesne rozpoznanie problemów, a w razie potrzeby podjęcie działań przywracających do społeczeństwa i wyprowadzających ucznia z sytuacji kryzysowej z perspektywą na sukces.
Udział w projekcie umożliwi w szczególności:
- współtworzenie w szkole klimatu opartego na „pedagogice dialogu”, zbudowanie trwałej, wzajemnie uczącej się wspólnoty uczniów, nauczycieli i rodziców,
- uzyskanie przez nauczycieli unikalnych kompetencji skutecznego postępowania pedagogicznego wraz z odpowiednimi narzędziami organizacyjnymi i diagnostycznymi, które pozwolą na zbudowanie satysfakcjonujących relacji zarówno z uczniami, jak i z ich rodzicami,
- rozwijanie samodzielności i poczucia odpowiedzialności uczniów za swój proces uczenia się, poprzez doskonalenie takich umiejętności jak: samodyscyplina, planowanie własnego rozwoju, prawidłowy wybór drogi życiowej, wyznaczanie celów i konsekwentne realizowanie przyjętych planów,
- wzrost u uczniów samoakceptacji i poczucia wartości własnej, otwartości i życzliwości dla innych - dzięki czemu staną się oni odważniejsi w głoszeniu własnych poglądów i podejmowaniu samodzielnych decyzji,
Dzięki finansowaniu ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej udział w projekcie jest bezpłatny.
Adresaci projektu:
W projekcie biorą udział następujące placówki (zarówno publiczne oraz niepubliczne):
- szkoły podstawowe,
- zasadnicze szkoły zawodowe,
- licea ogólnokształcące,
- technika,
- młodzieżowe ośrodki socjoterapii,
- młodzieżowe ośrodki wychowawcze.
Realizacja projektu obejmuje następujące działania:
- Wdrożenie tutoringu szkolnego w 64 szkołach, w 6 młodzieżowych ośrodkach wychowawczych (MOW-ach) i 6 młodzieżowych ośrodkach socjoterapii (MOS-ach).
- Przeszkolenie z zakresu tutoringu szkolnego ponad 1000 nauczycieli oraz ponad 200 pracowników MOW-ów i MOS-ów.
- Objęcie opieką tutorską ponad 9 tysięcy uczniów w Polsce.
- Wspieranie pracy wyszkolonych tutorów w formie superwizji i konsultacji.
- Wsparcie indywidualne dla dyrektorów placówek wprowadzających tutoring.
- Wizyty studyjne w szkołach realizujących pracę metodą tutoringu.
- Rozwijanie i promowanie metody tutoringu szkolnego oraz pedagogiki dialogu w Polsce.
- Objęcie ewaluacją wszystkich kursów tutorskich oraz wdrożeń zaplanowanych w projekcie, jak również stworzenie diagnozy potrzeb w placówkach wdrażających tutoring szkolny.
- Publikację podręcznika-poradnika tutora szkolnego.
Placówki otrzymają w ramach projektu nieodpłatne wsparcie:
- Udostępnienie modelu innowacji pedagogicznej do zaadaptowania na potrzeby szkoły.
- Przekazanie na wieczyste użytkowanie zestawu mebli tutorskich.
- Przeprowadzenie kursu tutorskiego dla nauczycieli (64-godziny szkoleniowe, zorganizowane według harmonogramu).
- Moderowanie spotkań nt. wyboru i adaptacji innowacji pedagogicznej (2 spotkania, zorganizowane według harmonogramu).
- Przeprowadzenie kursu dyrektorskiego (9 warsztatów po 8 godzin, zorganizowanego według harmonogramu).
- Przeprowadzenie superwizji grupowych: 12 godzin oraz indywidualnych: 6 godzin (zorganizowane według harmonogramu).
- Wsparcie Dyrektorów we wdrażaniu innowacji metodą Szkoły Liderów - 12 tutoriali przez 12 miesięcy.
- Zredagowanie i udostępnienie raportu końcowego z ewaluacji indywidualnej szkoły lub placówki.
- Zredagowanie i udostępnienie raportu końcowego wieńczącego projekt.
Dla nauczycieli
Szkolenia tutorów:
W każdej szkole realizowany będzie kurs tutorski. Zapewnia on uczestnikom przygotowanie do pracy w charakterze tutora na każdym etapie edukacyjnym. Zajęcia wprowadzają uczestników w metodę pracy tutorskiej przygotowując do pracy w oparciu o założenia pedagogiki dialogu. Nauczyciele uzyskują znajomość specyficznego postępowania pedagogicznego, które odzwierciedla kolejne etapy pracy tutora. Zostają wyposażeni w odpowiednie narzędzia organizacyjne i diagnostyczne. Znaczącym elementem kursu jest przygotowanie tutorów do nawiązywania relacji z rodzicami, budującej partnerskie współdziałanie obu stron. Kurs prowadzą praktycy – zespół kilkudziesięciu trenerów – tutorów. Większość z nich pracuje tą metodą na co dzień.
Kurs zorganizowany jest w ośmiu ośmiogodzinnych blokach i trwa łącznie 64 godziny i obejmuje:
- Warsztaty i wykłady wprowadzające w praktykę tutora szkolnego
- Tutoring / coaching wzajemny uczestników
- Superwizję i konsultacje tutorskie
- Warsztaty pozwalające na wypracowanie i spisanie narzędzi tutorskich oraz sposobów postępowania, charakterystycznych dla środowiska uczestników kursu.
Uczestnicy kursu otrzymują:
- Zaświadczenie ukończenia kursu tutorskiego – warunkiem jest pełna realizacja kursu.
- Wymagana jest 100% frekwencja. Ewentualne nieobecności wymagają uzupełnienia poprzez samodzielne opracowanie eseju na podstawie wskazanej literatury.
- Certyfikat Tutora I stopnia po realizacji 20 godzin tutoriali i odbyciu superwizji z tutorem-trenerem.
Program i harmonogram Kursu:
- Wprowadzenie w tutoring i pedagogikę dialogu.
- Budowanie relacji w środowisku szkolnym, współpraca z rodzicami.
- Rozpoznawanie mocnych stron ucznia i ich wykorzystanie w pracy tutorskiej.
- Wyznaczanie celów tutoringu oraz budowanie planów i programów ich osiągania.
- Towarzyszenie i monitorowanie realizacji planów i ścieżek rozwoju ucznia.
- Informacja zwrotna i autorefleksja w tutoringu. Ewaluacja pracy ucznia – ewaluacja pracy tutora.
- Kreatywność tutora i jego wychowanka
- Wartości w pracy tutora - wychowawcy etyka pracy tutora.
Szkolenia odbywają się w budynku szkoły - w weekendy, według ustalonego harmonogramu. W trosce o wysoki poziom szkolenia liczba uczestników nie może przekroczyć 20 osób.
Istnieje możliwość odpracowania nieobecności na kursie tutorskim. Uczestnicy projektu mogą odbyć szkolenie w innej placówce lub napisać esej. Szczegółowa instrukcja jak nadrobić zaległości znajduje się tutaj.
Wdrożenie projektu
Działania w ramach projektu „Wychować człowieka mądrego” skierowane do placówek oświatowych:
- Rekrutacja szkół do projektu
- Wizyty studyjne w szkołach wzorcowych:
Oferujemy po jednej wizycie studyjnej w szkole wzorcowej - dla każdej szkoły. Odbycie takiej wizyty jest obowiązkowe dla dyrektora szkoły biorącej udział w projekcie. Wizyty mają wymiar edukacyjny i mają inspirować poprzez obserwację. Instytut Tutoringu Szkolnego dzięki swoim wieloletnim doświadczeniom dysponuje siecią kontaktów w szkołach, w których wzorcowo realizowany jest tutoring szkolny.
W ramach wizyty studyjnej przewidziane jest: spotkanie dyrektorem szkoły, liderem tutorskiego zespołu, tutorami. Spotkanie poświęcone są zagadnieniom realizacji tutoringu w danej placówce, i założeniom dydaktycznym. Szkolenia tutorów:
W każdej szkole realizowany będzie kurs tutorski. Zapewnia on uczestnikom przygotowanie do pracy w charakterze tutora na każdym etapie edukacyjnym. Zajęcia wprowadzają uczestników w metodę pracy tutorskiej przygotowując do pracy w oparciu o założenia pedagogiki dialogu. Nauczyciele uzyskują znajomość specyficznego postępowania pedagogicznego, które odzwierciedla kolejne etapy pracy tutora. Zostają wyposażeni w odpowiednie narzędzia organizacyjne i diagnostyczne. Znaczącym elementem kursu jest przygotowanie tutorów do nawiązywania relacji z rodzicami, budującej partnerskie współdziałanie obu stron.Wsparcie dyrektorów szkół w stworzeniu innowacji pedagogicznej:
Innowacja pedagogiczna, którą proponujemy w projekcie, dotyczy zmiany systemu sprawowania opieki nad uczniem. Wychowawstwo klasowe zostaje zamienione na zindywidualizowaną opiekę tutorską i może objąć wszystkich uczniów szkoły lub ich część.
Wyznacznikiem wdrażania innowacji jest cykl edukacyjny.
W ramach wsparcia przewidziane są:
- Dwa moderowane spotkania w szkołach (po 3 godziny) mające na celu opracowanie wraz z dyrektorem i zespołem roboczym kształtu innowacji,
- Uczestnictwo dyrektorów w szkoleniach:
- w części kursu tutorskiego razem z kadrą szkoły (w modułach 1,2,4,6,8 – program kursu znajduje się w menu
w czterech 8-godzinnych modułach adresowanych wyłącznie do liderów edukacji (tworzących tzw. kurs dyrektorski)
Treść warsztatów delegowanych dla dyrektorów:
Zamiast warsztatu 3 - Rozpoznawanie mocnych stron (własnych oraz współpracowników) jako podstawa budowania satysfakcjonujących relacji z innymi.
Zamiast warsztatu 5 - Zasady skutecznego budowania i kierowania zespołem. Istota i praktyczny wymiar sytuacyjnego stylu kierowania wg. K. Blancharda.
Zamiast warsztatu 7 - Dyrektor szkoły w roli lidera zmiany edukacyjnej.
Ostatni warsztat dedykowany wyłącznie dyrektorom to: Warunki budowania dobrej komunikacji i satysfakcjonujących relacji z perspektywy analizy transakcyjnej. Po ukończeniu kursu dyrektor otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu dla kadry kierowniczej.
Wdrożenie tutoringu szkolnego:
Przewidujemy do wyboru trzy ścieżki wdrożenia tutoringu szkolnego, w zależności od decyzji dyrektora szkoły i rady pedagogicznej:Tutoring wychowawczo - rozwojowy polegający na zmodyfikowaniu systemu szkolnej opieki wychowawczej.
Tutoring rozwojowy realizowany przy zachowaniu w szkole tradycyjnego systemu wychowawstwa klasowego.
Tutoring dydaktyczny realizowany w ten sposób, że nauczyciel konkretnych zajęć (przedmiotu) rozpoznając u ucznia predyspozycje do zgłębiania konkretnej dziedziny wiedzy, zaprasza go do indywidualnej współpracy w ramach zajęć dodatkowych.
Istnieje też możliwość realizowania dwóch ścieżek równolegle.
Kluczowym środkiem wsparcia szkół podczas wdrażania tutoringu są superwizje tutorskie (indywidualne, grupowe i dedykowane dyrektorom).
Celem superwizji tutorskiej jest zwiększenie możliwości zawodowych związanych z pracą tutora lub lidera zespołu tutorskiego, a w szczególności:
- pogłębianie świadomości siebie oraz rozwiązywanie własnych trudności emocjonalnych utrudniających kontakt z podopiecznym,
- zwiększanie rozumienia podopiecznych,
- poszukiwanie rozwiązań w trudnych sytuacjach wychowawczych,
- uzyskiwanie wsparcia w grupie o podobnym profilu zawodowym,
Ewaluacja projektu
Ewaluacja projektu będzie działaniem podejmowanym przez profesjonalny zespół badawczy powołany pod opieką Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie i koordynowany przez doświadczonego badacza tutoringu w polskim systemie oświaty dr Adriannę Sarnat-Ciastko. Realizowane działania będą ewaluowane na każdym etapie projektu, z każdą z zaangażowanych w projekt grup, przy czym ewaluacja będzie miała różny charakter. Będzie dotyczyła jakości projektu (szkoleń, opieki merytorycznej), samego wdrożenia tutoringu w placówkach, jak również efektywności tutoringu w kontekście rozwoju określonych kompetencji i postaw uczniów korzystających z tutoringu. Ten ostatni aspekt dotyczyć będzie określenia oddziaływania tutoringu na rozwój podopiecznego zarówno w przestrzeni szkoły, MOW, MOS, relacji społecznych (w tym rówieśniczych), jak i osobistej dojrzałości.
Ewaluacja zakładać będzie również zaproszenie do badań tutorów oraz rodziców uczniów szkół podstawowych. Badanie efektywności tutoringu realizowane będzie w dwóch fazach:
- na początku roku szkolnego (analiza stanu wyjściowego: klimatu społecznego placówki, relacji między uczniami/wychowankami oraz między nimi i nauczycielami, samopoczucia uczniów/wychowanków w placówce, a także poczucia przynależności uczniów do szkoły i środowiska lokalnego),
- na końcu roku szkolnego i procesu tutoringu (analiza efektów oddziaływań na badane na początku roku szkolnego zmienne, jak równie przeprowadzona na podstawie analizy dokumentów analiza frekwencji, wyników nauczania i ocen z zachowania).
Badania o charakterze ilościowym zostaną uzupełnione osobistą narracją uczestników projektu zebraną podczas wywiadów w grupach fokusowych (w losowo wybranych szkołach). Dzięki temu, uzyskany zostanie zarówno uogólniony, jak i jednostkowy obraz wdrożenia. Wykorzystane do tego celu narzędzia przejdą naukową procedurę ustalającą ich odpowiednią rzetelność i trafność ustaloną przy u udziale sędziów kompetentnych i pilotażu.
Efektem końcowym ewaluacji będzie raport z badań zawierający wnioski, jak i rekomendacje na przyszłość, jak również raporty indywidualne dla szkół zaangażowanych we wdrożenie.